Bitcoin là gì? Những thông tin cơ bản về BTC

Bitcoin (BTC) là gì?

Bitcoin (BTC) là một loại tiền mã hoá được tạo ra từ năm 2009 bởi một một nhóm lập trình viên dưới bí danh Satoshi Nakamoto. Bitcoin được thiết kế để hoạt động như một phương tiện thanh toán nằm ngoài tầm kiểm soát của bất kỳ cá nhân, nhóm hoặc tổ chức nào, do đó loại bỏ nhu cầu tham gia của bên thứ ba vào các giao dịch tài chính

Bitcoin chỉ có một lượng cung nhất định, với 21 triệu Bitcoin được tạo ra trong hệ thống.

Ai là người tạo ra Bitcoin?

Bitcoin lần đầu được giới thiệu là một thuật toán nguồn mở do một lập trình viên ẩn danh, hoặc có thể là một nhóm lập trình viên dưới bí danh Satoshi Nakamoto. Người sáng tạo Bitcoin lần đầu tiên xuất bản Bitcoin Whitepaper vào năm 2008 và phát hành phiên bản đầu tiên của phần mềm Bitcoin vào năm 2009. Có rất nhiều tin đồn xoay quanh danh tính thật của nhà sáng lập BTC, tuy nhiên những nhân vật chính trong các tin đồn về Nakamoto đều bị cộng đồng phủ nhận.

Satoshi Nakamoto từng tự nhận mình là một người đàn ông 37 tuổi sống tại Nhật Bản. Tuy nhiên, vì tiếng Anh khá chuẩn cùng với việc phần mềm của anh không dán nhãn tiếng Nhật, mọi người vẫn có những hoài nghi về gốc gác của Satoshi. Khoảng vào giữa năm 2010, Nakamoto đã quyết định “dứt áo ra đi”, để lại tuyệt phẩm Bitcoin cho một số thành viên nổi tiếng trong cộng đồng. Gavin Adressen được Satoshi giao cho vai trò nhà phát triển chính.

Ước tính Nakamoto sở hữu gần 1 triệu Bitcoin, tương đương khoảng 27 tỷ đô tính theo thị giá tháng 10 năm 2023.

Ai là người kiểm soát Bitcoin?

Sau sự ra đi của Satoshi Nakamoto, Gavin Andresen là một trong những nhân vật quan trọng có vai trò làm cho đồng tiền mã hoá này trở nên phổ biến. Andersen mong muốn Bitcoin tiếp tục tồn tại một cách tự chủ, dù cho anh có “bắt đắc kỳ tử”.
Với nhiều người, giá trị cốt lõi của Bitcoin nằm ở tính độc lập khỏi thế giới chính trị, các hệ thống ngân hàng và tập đoàn. Không có ai có thể can thiệp vào giao dịch BTC, áp đặt phí giao dịch hoặc chiếm đoạt tài sản của người khác. Ngoài ra, mọi sự thay đổi trong hệ thống Bitcoin đều được ghi chép một cách minh bạch qua mạng lưới Blockchain, một cuốn sổ cái công cộng phân tán.

Nhìn chung, Bitcoin không bị kiểm soát theo kiểu hệ thống, nhưng người dùng vẫn duy trì toàn quyền kiểm soát tài sản của chính họ.

Về cơ bản, dù Bitcoin không bị kiểm soát theo kiểu hệ thống, nhưng người dùng vẫn hoàn toàn kiểm soát được tài chính bản thân.

Ai là người đầu tiên được airdrop Bitcoin bởi Satoshi Nakamoto?

Ngày 11/01/2009, Hal Finney đã nhận được 10 BTC từ chính Satoshi Nakamoto. Điều này đến từ việc ông là một trong những người sử dụng blockchain này và báo cáo những lỗi của nó cho Satoshi Nakamoto. Từ đó, giao dịch on-chain đầu tiên của Bitcoin đã được tạo ra và Hal Finney trở thành người đầu tiên được nhận airdrop trước cả khi thuật ngữ này được phổ biến trong thị trường tiền mã hoá.

Bitcoin vận hành như thế nào?

Một người dùng chỉ có thể nhìn thấy lượng Bitcoin trên ví của mình cùng với các kết quả giao dịch.

Về phần công nghệ nền tảng, mạng lưới Bitcoin còn chia sẻ một sổ cái công khai có tên là “blockchain”. Sổ cái này chứa mọi giao dịch đã từng được thực hiện. Nếu bất kỳ ai cố thay đổi một chữ hoặc số trong các block giao dịch, nó sẽ ảnh hưởng đến tất cả các block theo sau.

Ví của người dùng có thể xác nhận tính hợp lệ của mỗi giao dịch. Tính xác thực mỗi giao dịch được bảo vệ bởi một chữ ký số tương ứng với địa chỉ gửi đi.

Nhờ quy trình xác minh và dựa trên nền tảng giao dịch bảo mật, có thể mất tới vài phút để hoàn tất một giao dịch BTC. Giao thức Bitcoin được thiết kế sao cho mỗi block có thể mất đến 10 phút để đào.

Bitcoin vận hành như thế nào?

Các đặc tính của Bitcoin

Phi tập trung

Một trong những mục tiêu chính của Satoshi Nakamoto khi tạo ra Bitcoin là tạo ra sự độc lập khỏi sự kiểm soát của bên thứ ba. Mạng lưới này được thiết kế để mỗi người, mỗi doanh nghiệp cũng như thiết bị sử dụng trong khai thác, xác nhận giao dịch sẽ là những thành phần chính của một mạng lưới rộng lớn. Ngoài ra, thậm chí nếu một phần của hệ thống bị sập, tiền vẫn tiếp tục được lưu thông.

Ẩn danh

Ngày nay, các ngân hàng hầu như đều biết mọi thứ về khách hàng của mình: lịch sử tín dụng, địa chỉ, số điện thoại, các thói quen chi tiêu, … Bitcoin thì hoàn toàn ngược lại, vì các ví không hề liên kết đến một thông tin cá nhân nào. Và mặc dù có ủng hộ tính ẩn danh không bị theo dõi của BTC, một số những người khác cho rằng loại hình giao dịch này có thể bị tội phạm ma túy, khủng bố hay rửa tiền lợi dụng.

Tính minh bạch

Tính ẩn danh của Bitcoin chỉ tương đối, mỗi giao dịch BTC đều được lưu trữ trong Blockchain. Về mặt lý thuyết, nếu địa chỉ ví của bạn được sử dụng công cộng, bất kỳ ai cũng có thể tìm hiểu số dư nếu nghiên cứu kỹ sổ cái blockchain.

Không thoái thác

Một khi bạn đã gửi Bitcoin, không có cách nào có thể lấy lại trừ khi người nhận đồng ý hoàn trả cho bạn. Việc này có thể làm minh chứng thanh toán, nghĩa là bất kỳ ai mà bạn đang giao dịch không thể lừa bạn bằng cách nói rằng họ chưa nhận được tiền

Đơn vị đo lường của Bitcoin

Satoshi là đơn vị nhỏ nhất của bitcoin. Nó được đặt theo tên của Satoshi Nakamoto, người sáng lập giao thức được sử dụng trong blockchain và tiền mã hoá bitcoin. 

1 BTC = 100.000.000.000 satoshi

Lợi ích của Bitcoin là gì?

Sự tự do

BTC được thiết kế với một tư duy tự do. Quan trọng hơn cả là tính độc lập khỏi sự kiểm soát tập quyền bên thứ ba trong các giao dịch. Khi mua một món đồ gì, tiền mã hoá hiện tại cũng trở nên tiện lợi ngang tiền pháp định trong những năm gần đây. Đặc biệt nếu bạn đang mua đồ từ một số thị trường deep web thì BTC là hình thức thanh toán hoàn toàn lý tưởng so với các đồng tiền tệ khác.

Tính tiện lợi cao

Một trong những đặc thù của tiền là tính tiện lợi, nghĩa là phải dễ mang theo và sử dụng. Vì Bitcoin hoàn toàn là công nghệ kỹ thuật số, tất cả khoản tiền đều được giữ trong một ứng dụng hoặc ví cứng.

Tiền mã hoá giúp mọi người tự do gửi và nhận tiền chỉ bằng cách quét mã QR hoặc là thông qua vài bước truy cập ví online. Hầu như không tốn bao nhiều thời gian, phí giao dịch không cắt cổ và tiền đi trực tiếp từ người này sang người khác mà không cần bất kỳ trung gian rườm ra nào. Tất cả bạn cần chỉ là kết nối Internet.

Được chọn mức phí giao dịch

Một lợi ích không thể tranh cãi trong mạng lưới Bitcoin là việc tự do chọn mức phí giao dịch. Phí giao dịch được dành cho thợ đào, chỉ sau khi một số block mới được hình thành. Thường thì người gửi sẽ trả toàn bộ phí, khấu trừ phí này vào người nhận có thể bị coi là một giao dịch không hoàn tất.

Phí giao dịch là hoàn toàn tự nguyện và là động lực để thợ đào tiếp tục làm việc. Cơ chế này cũng là nguồn thu nhập chính trong ngành khai thác tiền mã hoá, mang lại nhiều tiền hơn cho họ so với ngành công nghiệp đào truyền thống. Các hoạt động đào Bitcoin sẽ dừng lại tại một thời điểm nào đó trong tương lai khi toàn bộ lượng Bitcoin đã được đào hết.

Vì vậy, thị trường tiền mã hoá sẽ có một dạng đánh đổi khác đó là chọn giữa chi phí hoặc thời gian chờ đợi giao dịch. Phí giao dịch cao sẽ đồng nghĩa thời gian giao dịch nhanh, trong khi đó một số người dùng có thể chờ đợi để tiết kiệm tiền.

Không có trong PCI

PCI viết tắt là Ngành công nghiệp thẻ thanh toán. Các sản phẩm của ngành công nghiệp này là ATM, thẻ ghi nợ, thẻ tín dụng, mạng lưới POS và các dịch vụ liên quan. Nó bao gồm tất cả những tổ chức lưu trữ, phát hành thẻ dữ liệu thanh toán. Hiện tại một số quy định bảo mật nghiêm ngặt và hầu hết các hãng thẻ thanh toán đều tham gia.

Khi những quy định thống nhất có thể tốt đối với các công ty lớn, song, hệ thống lại không xem xét cụ thể từng nhu cầu của cá nhân. Khi sử dụng Bitcoin, bạn không cần phải tuân theo các quy chuẩn của PCI. Việc này cho phép người dùng có thể tham gia vào các thị trường nơi mà thẻ tín dụng không có hoặc rủi ro lừa đảo rất là cao.

Vì thế, người dùng hạ thấp phí giao dịch, cơ hội mở rộng thị trường và giảm chi phí vận hành sẽ mở ra.

Tính bảo mật và kiểm soát

Người dùng Bitcoin có thể kiểm soát các giao dịch của mình, không ai có thể rút tiền từ tài khoản của bạn mà không nhận được sự ủy quyền. Đối với trường hợp thanh toán, không ai có thể dễ dàng đánh cắp thông tin thanh toán từ doanh nghiệp như thẻ tín dụng truyền thống.

Người dùng BTC cũng có thể bảo vệ tiền của mình bằng cách sao lưu private key. Ngoài ra, các thông tin cá nhân hoặc danh tính cũng được bảo vệ, không bị tiết lộ thông qua quá trình giao dịch.

Bitcoin minh bạch và trung lập

Mỗi giao dịch cũng như thông tin về BTC đều được công khai trên Blockchain. Bạn có thể kiểm tra và sử dụng chúng tính theo thời gian thực. Giao thức BTC được mã hóa, do đó con người hoặc tổ chức không thẻ can thiệp, kiểm soát và chi phối. Mạng lưới này hoàn toàn phi tập trung, không ai hoàn toàn kiểm soát. Vì vậy Bitcoin được cho là một trong những công nghệ trung lập, minh bạch nhất từ trước đến nay.

Bitcoin không thể làm giả

Một trong những cách phổ biến nhất để làm giả trong thế giới kỹ thuật số là sử dụng một đồng tiền hai lần, khiến cả hai giao dịch đều mang tính chất lừa đảo. Hiện tượng này được gọi là “double spend” – lặp chi. Để giải quyết vấn nạn này, Bitcoin, khác với những đồng tiền mã hoá khác, sử dụng công nghệ Blockchain cùng nhiều cơ chế đồng thuận khác để xây dựng nên một giao thức hoàn chỉnh.

Những rủi ro khi đầu tư Bitcoin

Rủi ro pháp lý

Việc thiếu các quy định thống nhất trong việc quản lý tiền mã hoá đặt ra câu hỏi về tuổi thọ, tính thanh khoản và tính phổ biến của chúng.

Rủi ro bảo mật

Mua Bitcoin trên các nền tảng giao dịch như Binance hay OKX là hình thức phổ biến nhất để sở hữu loại tiền mã hoá này. Các nền tảng giao dịch này hoàn toàn có nguy cơ bị khai thác bất kỳ lúc nào, gây thiệt hại cho tài sản của người dùng.

Ngoài ra, nhiều người dùng cũng lưu trữ Bitcoin trên các loại ví không lưu ký. Private key là một mật khẩu hỗn hợp số và chữ dùng để truy cập vào các loại ví không lưu ký này. Mất key hoặc bị lộ key đồng nghĩa với việc mất luôn cả tài sản trong ví. 

Rủi ro thị trường 

Bitcoin là loại tài sản có sự biến động rất mạnh, đây được xem là một trong những yếu tố rủi ro có thể gây thiệt hại nghiệm trọng đến tài sản của các nhà đầu tư.

Tổng kết

Trên đây tất cả các thông tin mà các bạn cần biết về Bitcoin, nhân tố có tầm ảnh hưởng lớn nhất trong thị trường tiền mã hoá.